En Yaygın Alerji TürleriBağışıklık sistemi, polen, arı zehiri veya evcil hayvan gibi yabancı bir maddeye veya çoğu insanda reaksiyona neden olmayan bir yiyeceğe tepki gösterdiğinde alerjiler meydana gelir. Bağışıklık sistemi antikor olarak bilinen maddeleri üretir. Herhangi bir yabancı maddeye alerjiniz olduğunda, bağışıklık sisteminiz onu zararlı olmasa bile zararlı olarak tanımlayan antikorlar üretmeye başlar. Alerjenle temas ettiğinizde, bağışıklık sisteminizin reaksiyonu cildinizi, sinüslerinizi, hava yollarınızı veya sindirim sisteminizi enfekte edebilir. |
Alerjilerin şiddeti kişiden kişiye değişir ve ufak komplikasyonlardan anafilaksiye kadar potansiyel olarak hayatı tehdit edici bir acil durum oluşabilir. Çoğu alerji tedavi edilemezken, tedaviler alerji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Alerji Belirtileri
Alerjen maddeye bağlı olarak alerji semptomları solunum yollarını, sinüsleri ve burun kanallarını, cildi ve sindirim sistemini etkileyebilir. Alerjik reaksiyonlar hafif veya şiddetli olabilir. Bazı ciddi vakalarda, alerji anaflaksi olarak bilinen hayati bir reaksiyonu tetikleyebilir.
Alerjik rinit olarak da bilinen saman nezlesi, aşağıdakilere neden olabilir:
- Hapşırma
- Burun ve göz kaşıntısı
- Burun akıntısı
- Nefes alamama
- Sulu, kırmızı veya şişmiş gözler (konjonktivit)
Gıda alerjisi aşağıdakilere neden olabilir:
- Ağız içi karıncalanması
- Dudakların şişmesi
- Dil, yüz ve boğazda şişlikler
- Kurdeşen
- Anafilaksi
Böcek sokması alerjisi aşağıdakilere neden olabilir:
- Sokulan bölgede şişlik(ödem)
- Vücudun her yerinde kaşıntı veya kurdeşen
- Öksürük, göğüste sıkışma, hırıltı ve nefes darlığı
- Anafilaksi
İlaç alerjisi aşağıdakilere neden olabilir:
- Kurdeşen
- Kaşıntılı cilt
- Yüzün şişmesi
- Hırıltı
- Anafilaksi
Egzama olarak da bilinen alerjik cilt rahatsızlığı atopik dermatit, ciltte şu komplikasyonlara neden olur:
- Kaşıntı
- Kızarıklık
- Pullanmış ve dökülen deri
- Anafilaksi
Yiyecek ve böcek sokması alerjileri dahil olmak üzere bazı alerji türleri, anafilaksi olarak bilinen şiddetli bir reaksiyonu tetikleyebilir. Hayati önem taşıyan bu acil tıbbi durum, kişinin şoka girmesine neden olabilir. Anafilaksi belirtileri şunlardır:
- Bilinç kaybı
- Kan basıncında düşüş
- Şiddetli nefes darlığı
- Deri döküntüsü
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı ve kusma
Alerji Nedenleri ve Yaygın Tetikleyiciler (Alerjenler)
Bağışıklık sistemi normalde zararsız olan bir maddeyi tehlikeli bulduğunda alerji başlar. Bağışıklık sistemi daha sonra söz konusu alerjen için tetikte kalan antikorları üretir. Yeniden alerjene maruz kalındığında, bu antikorlar, alerji semptomlarına neden olan histamin gibi bir dizi bağışıklık sistemi kimyasallarını serbest bırakabilir.
Yaygın alerji tetikleyicileri arasında şunlar bulunur:
- Polen, evcil hayvan kepeği, toz akarları ve küf gibi havadan kaynaklanan alerjenler
- Bazı gıdalar, özellikle yer fıstığı,fındık, buğday, soya, balık, kabuklu deniz ürünleri, yumurta ve süt
- Arı veya yabanarısı sokması
- İlaçlar, özellikle penisilin ve penisilin bazlı antibiyotikler
- Lateks veya alerjik cilt reaksiyonlarına neden olabilecek diğer kimyevi maddeler
Risk faktörleri
Aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçına sahip olmak alerji geliştirme olasılığını artırır:
Ailede astım, saman nezlesi, kurdeşen ve egzama gibi alerjilerin öyküsü
Çocuk yaşta olmak
Astım veya başka bir alerjik duruma sahip olmak
Bir alerjiye sahip olmak, ciddi tıbbi problemlerle karşılaşma riskini artırır. Örneğin, yiyecekler, ilaçlar ve böcek sokmaları kişiyi kolayca şoka sokabilir. Ayrıca, alerjiye sahip olmak astım hastalığına davetiye çıkarır ve alerjiye bağlı astım oldukça yaygın bir hastalıktır.
Saman nezlesi ve astıma sahip olan kişilerin sinüzit ve kulak ya da akciğer enfeksiyonları gibi hastalıklara yakalanma oranları daha yüksektir.
Teşhis
Alerjiniz olup olmadığını öğrenmek istiyorsanız öncelikle bir doktora görünmelisiniz. Doktorunuz, sizinle belirtiler hakkında konuştuktan sonra sizi fiziksel muayeneye sokacaktır. Ardından gıda alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız, muhtemelen yediğiniz yiyeceklerin ayrıntılı bir günlüğünü tutmanızı isteyecektir. Daha sonraki alerji değerlendirmesi sırasında şüpheli yiyeceği yemeyi bırakıp bırakmadığınızı soracaktır. Doktorunuz ayrıca aşağıdaki testlerden birini veya her ikisini yaptırmanızı önerebilir: Cilt testi: Bu test cilt altına potansiyel alerjenlerde bulunan proteinlerin küçük miktarlarının enjekte edilmesi şeklinde uygulanır. Alerjiniz varsa, muhtemelen cildinizdeki test bölgesi şişecektir. Kan testi: Yaygın olarak radioallergosorbent testi (RAST) veya İmmunoCAP testi olarak adlandırılan spesifik IgE (sIgE) kan testi, kan dolaşımındaki immunoglobulin E (IgE) antikorları olarak bilinen ve alerjiye neden olan antikorların miktarını ölçer. Alınan kan örneği, tıbbi bir laboratuvara gönderilir.Tedavi
Alerjenden kaçınmak
Doktorunuz alerji tetikleyicilerini belirlemek ve yaratabilecekleri komplikasyonları önlemek için adımlar atmanıza yardımcı olacaktır. Bu, alerji tedavisindeki ilk ve en önemli adımdır.
İlaçlar
Alerji türüne bağlı olarak kullanılan ilaçlar bağışıklık sisteminin reaksiyonlarını azaltmasına ve ortaya çıkabilecek semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. İlaçlar reçeteli veya reçetesiz, kapsül veya sıvı şeklinde olabilir. Burun spreyleri ve göz damlaları da alerji tedavisinde sıklıkla kullanılır.
İmmünoterapi
Diğer tedavilere yanıt vermeyen şiddetli alerjiler için doktorunuz alerjen immünoterapisini önerebilir. Bu tedavi şeklinde kişiye genellikle birkaç yıl boyunca verilen bir dizi saflaştırılmış alerjen özütü enjeksiyonu verilir.
İmmünoterapinin bir başka formu, dilin altına (dilaltı) yerleştirilen tabletlerdir. Bu sublingual ilaçlar bazı polen alerjilerini tedavi etmek için kullanılır.
Acil epinefrin
Şiddetli bir alerjiniz varsa, acil durumlarda epinefrin iğnesi yapmanız gerekebilir. Kişi ciddi alerjik reaksiyonlar gösterdiğinde epinefrin iğnesi (Auvi-Q, EpiPen, diğerleri) herhangi bir sağlık kuruluşuna gidene kadar semptomları azaltabilir.