Belsoğukluğu, Chlamydia ve Frengi Belsoğukluğu, bakterilerin sebep olduğu bir enfeksiyondur. Cinsel ilişki yoluyla bulaşır ve dölyatağı boynunda, idrar yollarında, anüste, makatta ve boğazda enfeksyona sebep olabilir.

Göstergeler ve belirtiler

Belirtiler, enfeksyona maruz kaldıktan 1 ile 14 gün arasında, herhangi bir zamanda ortaya çıkarlar. Belsoğukluğu, belirti göstermeyebilir. Belirtiler, kadınlardan çok erkeklerde farkedilebilirler.

Kadınlarda

Belsoğukluğu belirtileri aşağıdakileri kapsar:

• vajinal akıntıda değişiklikler. Bu, sarı veya yeşile varan, keskin kokulu, daha fazla akıntı şeklinde olabilir.
• idrar yaparken, ağrı veya yanma hissetme
• anüste, kaşıntı, tahriş ve/veya akıntı.

Erkeklerde

• penite sarı veya beyaz renkte akıntı
• anüste, kaşıntı, tahriş ve/veya akıntı
• prostad bezlerinde ve yumurtalarda iltahaplanma.

Belsoğukluğu nasıl kapılabilir

• içine girme yoluyla cinsel ilişkiyle (penisin, vajina, ağız veya anüse girmesi) ve daha nadiren;
• yalama (bir taraf diğer tarafın anüsünü uyarmak için, ağzını ve dilini kullanırsa)
• parmağınızı, enfekte olmuş bir anüse, vajinaya veya ağıza sokup, yıkamadan kendi organlarınızda kullanırsanız.

Belsoğukluğunu tespit etme testleri

• Bir doktor veya hemşire, üreme organlarınızı muayene edecektir.
• Bir sünger veya pamuk çubukla, enfekte olmuş yerlerden, -döl yolu, idrar yolu, anüs veya boğazdan- bir örnek alınır.
• Kadınlar için rahim içi muayenesi yapılır.
• İdrar örneği alınabilir.

Bu testler can yakmaz ancak, bazan rahatsızlık verebilir.

Eğer, anal sex yaptı iseniz, makattan örnek alınması açısından, bunu doktorunuza söylemeniz önemlidir. Aynı zamanda, doktorunuza oral sex yapıp yapmadığınızı da belirtin.

Belsoğukluğuna yakalandığınızdan şüphelendiğiniz andan itibaren, hemen kontrol olabilirsiniz.

Tanı ve tedavi

Alınan örnekler, belsoğukluğu enfeksyonunu kontrol etmek için, mikroskop altında incelenir. Bazı kliniklerde sonuçlar anında alınabilir. Alınan bir ikinci örnek ise, analiz için, labrotuara gönderilir, bu analizin sonucu genelde bir hafta içinde belli olur. Tedavi şart ve kolaydır. Size, tablet, sıvı veya enjekte yoluyla antibiyotik verilir.

Eğer, herhangi bir antibiyotiğe karşı allerjiniz varsa, veya hamile olma ihtimaliniz varsa, bunu doktorunuza söylemeniz önemlidir. Tedaviyi sonuna kadar sürdürmek ve bitirmek önemlidir.

Eğer, belsoğukluğuna yakalandığınız ortaya çıkarsa, size sorularınıza yanıt verecek ve hastalığı size anlatacak bir sağlık görevlisi görmeniz önerilebilir. Bu görevli size, cinsel ilişkiniz olan kimseler hakkında, gerekirse onların da muayene olup tedavi görebilmeleri için, sorular sorabilir.

Kliniğe dönüp, herşeyin normale döndüğünün olurunu almadan, içe girme yoluyla cinsel ilişkide bulunmamalısınız. Doktorunuz veya sağlık görevliniz size hangi cinsel münasebetlerde bulunup bulunamayacağınız hakkında bilgi verecektir.

Hastalık sonrası kontrolü

Belsoğukluğu tedavinizi bitirdikten sonra, hastalık sonrası kontrol için aile doktorunuza veya kliniğinize gidin.

Özellikle enfeksyonu yurt dışında kaptı iseniz, belsoğukluğu enfeksyonlarının bazıları, belli antibiyotiklere dayanıklıdır. Enfeksyonun tamamen geçtiğinden emin olmak için daha başka tesler yapılır. Eğer, geçmemişse, size farklı antibiyotikler yazılır.

Komplikasyonlar

Kadınlarda

Eğer, belsoğukluğu tedavi edilmezse, alt karın bölgesinde iltihaplı hastalıklara KBİH (pelvic inflamatory diseases (PID)) sebep olabilir. Bu yumurtalıklara giden kanalların iltihaplanmasıdır ve ateş, karın ağrısı veya bel ağrısına sebep olabilir. Cinsel ilişkide bulunmak rahatsızlık verebilir. KBİH kadınlarda kısırlığa veya dış gebeliğe sebep olabilir. BHİH konusunda ayrı bir sayfa mevcuttur.

Eğer, hamile iseniz ve doğum sırasında belsoğukluğuna yakalanırsanız, enfeksyonu bebeğinize bulaştırabilirsiniz. Bebeğiniz belsoğukluğu mikrobunun gözde olan enfeksyonuyla doğabilir. Bu antibiyotikle tedavi edilmelidir, çünkü körlüğe sebep olabilir. Ancak doğumdan önce sizin tedavi olmanız daha iyi olur.

Erkeklerde

Belsoğukluğu erkeklerde, yumurtaların ve prostat bezlerinin iltihaplanmasına, dolayısıyla ağrıya sebep olur. Tedavi edilmezse, idrar yollarının daralmasına veya abselerin çıkmasına sebep olur.

Belsoğukluğu başarılı bir şekilde tedavi edilirse, tekrar kapmazsanız, tekrar etmez.

Unutmayın, tedaviden sonra, cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanırsanız, cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıklara yakalanma riskinizi azaltmış olursunuz.

Chlamydia

Chlamydia tedavi edilebilir, cinsel ilişki yoluyla bulaşan en yaygın bakteriyel enfeksyondur. eğer tedavi edilmezse, ileride çok ciddi sorunlara sebep olabilir (bakınız ’Komplikasyonlar’ bölümü). Chlamydia kadınlarda, döl yatağı enfeksyonudur. Hem kadın, hem de erkeklerde ise, idrar yollarının, makatın ve gözlerin enfekte olmasına sebep olabilir. Arada sırada, chlamydia, bogaz, akciğerler ve karaciğer gibi, vücudun başka organlarında da görülebilir.

Tanı ve tedavi

Kadınlarda

Enfeksonun belirtileri herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Genelde, hastalığa maruz kaldıktan sonraki 1 ile 3üncü hafta arasındadır. Ancak, belirtiler uzun bir süre ortaya çıkmayabilir. Chlamydia’ya yakalanan kadınların büyük bir kısmında belirti görülmez. Olası belirtiler aşağıda sıralanmıştır:

• vajina akıntısında hafif bir artma - bu iltihaplanmadan dolayıdır
• daha sık idrara çıkma/idrar yaparken ağrı
• karının alt kısmında ağrı
• cinsel ilişki sırasında acı
• düzensiz regli/adet kanaması
• (eğer enfeksyon gözdeyse) gözlerde şişme ve tahriş/yanma

Erkeklerde

Enfeksonun belirtileri herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Genelde, hastalığa maruz kaldıktan sonraki 1 ile 3üncü hafta arasındadır. Ancak, belirtiler uzun bir süre ortaya çıkmayabilir. Chlamydia’ya yakalanan erkeklerde kadınlardan daha fazla belirti gösterirler. Ancak, bazan erkeklerde de belirti görülmeyebilir. Olası belirtiler aşağıda sıralanmıştır:

• peniste, bulanık/beyaz ve sulu, iç çamaşırda leke bırakan akıntı
• idrar yaparken ağrı/yanma
• (eğer enfeksyon gözdeyse) gözlerde şişme ve tahriş/yanma. Makatta chlamydia nadiren belirti gösterir.

Chlamydia nasıl bulaşır

Chlamydia aşağıda belirtilen yollardan bulaşabilir:

• enfekte olmuş birisiyle cinsel ilişkide bulunarak
• doğumda, anneden bebeğe
• arada sırada, enfekte olmuş yerlerden parmaklar yoluyla, enfeksyonun gözlere bulaşması.

Chlamydia tespit etmek için testler

• Bir doktor veya hemşire, üreme organlarınızı muayene edecektir.
• Bir sünger veya pamuk çubukla, enfekte olmuş yerlerden bir örnek alınır.
• Kadınlar için rahim içi muayenesi yapılır.
• Erkeklerin yumurtaları, sağlıklı olup olmadıklarını anlamak için dıştan muayene edilir.
• İdrar örneği alınabilir.

Bu tesler can yakmaz ancak, bazan rahatsızlık verebilir.

Chlamydia size bulaştığı andan sonraki birkaç gün içinde, sizde belirtileri görülmeden, yapılan teslerde ortaya çıkacaktır.

Tanı ve tedavi

Alınan örnekler, analiz için, labrotuara gönderilir, bu analizin sonucu genelde bir hafta içinde belli olur.

Tanı konduktan sonrada, Chlameydia tedavisi kolay ve etkilidir. Size, antibiyotik haplar verilecektir.

Eğer, herhangi bir antibiyotiğe karşı allerjiniz varsa, veya hamile olma ihtimaliniz varsa, bunu doktorunuza söylemeniz önemlidir. Bu size yazılan antibiyotiği belirleyecektir.

Tedaviyi sonuna kadar sürdürmek ve bitirmek önemlidir. Eğer tedavi yarım bırakılırsa, en baştan başlamak gerekebilir.

Eğer, chlamydia’ya yakalandığınız ortaya çıkarsa, size sorularınıza yanıt verecek ve hastalığı size anlatacak bir sağlık görevlisi görmeniz önerilebilir. Bu görevli size, cinsel ilişkiniz olan kimseler hakkında, gerekirse onların da muayene olup tedavi görebilmeleri için, sorular da sorabilir.

Kliniğe dönüp, herşeyin normale döndüğünün olurunu almadan, içe girme yoluyla (penisin ağıza, anüse veya vajinaya girmesi) cinsel ilişkide bulunmamalısınız.

Hastalık sonrası kontrolü

Tedavinizi bitirdikten sonra, hastalık sonrası kontrolüne gitmeniz, başka enfeksyonlara yakalanmadığınızı ve sağlığınızın yerinde olduğunu anlamak açısından önemlidir.

Komplikasyonlar

Kadınlarda

• Tedavi edilmezse chlamydia, alt karın bölgesinde iltihaplı hastalıklara KBİH (pelvic inflamatory diseases (PID)) sebep olabilir. Bu, yumurtaları rahme götüren tüplerin iltihaplanmasıdır. KBIH kısırlık veya doğurganlığı etkileyen sorunlara sebep olabilir. Birçok kısır kalma chlamydia ile ilgilidir.
• Eğer bir kadın hamile iken chlamydiaya yakalanırsa, dış gebelik (rahimin dışında oluşan gebelik) veya erken doğum tehlikesi ortaya çıkar. Enfeksiyon, bebeğe geçebilir ve göz veya akciğerde iltahaplanmaya sebep olabilir. Chlamydia hamilelik sırasında güvenli bir şekilde tedavi edilebilir.
• Chlamydia aynı zamanda kronik (uzun süreli) karın ağrılarına da sebep olabilir.

Erkeklerde

Erkeklerde, chlamydianın neden olduğu komplikasyonlar pek görülmez. Ancak, kısırlığa sebep olabilen, yumurtaların ağrılı bir şekilde iltihaplanmasına yol açabilir.

Erkeklerde ve kadınlarda

• Reiters sendromu, chlamydia sonucunda oluşur. Gözde, eklemlerde iltahaplanmaya sebep olur, bazan da, ayak tabanında ve mahrem yerlerde kaşıntıya sebep olur.
• Apandisit (appendiksin iltahaplanması) de chlamydia sonucunda oluşabilir.
• Unutmayın, tedaviden sonra, cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanırsanız, cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıklara yakalanma tehlikenizi azaltmış olursunuz.

Frengi

Frengi, BK çok rastlanan bir enfeksyon değildir ama bazı başka ülkelerde yaygındır. Bakterilerin sebep olduğu bir enfeksyondur. Genelde, cinsel ilişki oluyla bulaşır, ancak anneden doğmamış çocuğa hamilelik youlyla geçebilir.

Göstergeler ve belirtiler

Frenginin belirtileri kadınlarda ve erkeklerde aynıdır. Bu belirtileri tanımlamak kolay değildir ve enfekte olmuş birisiyle cinsel ilişkide bulunduktan 3 ay kadar sonrasında ortaya çıkabilirler. Frenginin farklı aşamaları vardır. İlk ve ikinci aşamaları çok bulaşıcıdır.

İlk aşama

Frengi bakterisinin vücuda bulaştığı yerde, acı vermeyen, bir veya daha fazla yara çıkar. Bu ortalama olarak 21 gün sonra olur. Bu yaraların farkına varmayabilirsiniz.

Bu yaralar vücudun herhangi bir yerinde çıkabilir, ancak en çok:

• vulvada (vajınanın dudaklarında), klitorusda ve idrar yolları ağzında (su dökme yolunda)
• kadınlarda rahim ağzında, erkeklerde penisin ön derisinde, her iki cinste ise anüsün ve ağzın etrafında
• Yara (veya yaralar) çok bulaşıcıdır ve iyileşme süreleri 2 ila 6 hafta arasındadır.

İkinci aşama

Eğer, frengi enfeksyonu tedavi edilmezse, ikinci aşama genelde, ilk yaraların ortaya çıkmasından 3 ila 6 hafta sonrasında olur. Belirtiler aşağıda belirtilmiştir:

• bütün vücudu kaplayan, kaşıntısız bir kızarıklık veya kızarık bölgeler
• kadınlarda vulvanın üstünde düz, siğile benzer uzantılar, bu iki cinste de anüsün etrafında çıkar
• gripe benzer bir hastalık, yorgunluk ve iştahsızlık, aynı zamanda bezlerin şişmesi (bu haftalar veya aylar boyunca sürebilir)
• dilin üstünde veya damakta beyaz lekeler
• parça, parça saç dökülmesi
• Bu belirtiler süresince frengi en bulaşıcı zamanını yaşar, ve cinsel ilişki yoluyla partnerinize geçebilir.
• Her iki aşama süresince tedavi olmak frengiyi iyileştirebilir.

Son aşama

Son aşama, frengi tedavi edilmezse ortaya çıkar. Hastalığın belirtileri sizde ortaya çıkmayabilir veya enfeksyon belirtisi göstermeyebilirsiniz, ancak enfeksyon kan testi ile ortaya çıkar. Eğer, tedavi edilmezse, son aşama semptomatik frengi oluşabilir. Bu genelde 10 yıldan daha fazla zaman sonra oluşur. Bu frenginin kalbi etkileyebileceği bir zamandır ve belki sinir sisteminize de bulaşabilir.

Eğer, frengi tedavisi bu son aşamada olursa, frengi iyileşebilir. Ancak, eğer, tedaviden önce kalp ve sinir sisteminiz zarar görmüşse, bunun geri dönüşü olmayabilir.

Frengi nasıl bulaşır

Frengi aşağıda belirtilen yollardan bulaşabilir:

• enfekte olmuş birisiyle cinsel ilişkide bulunarak
• anneden doğmamış bebeğe

Yardım için nereye başvurabilirsiniz

• Yakınınızdaki USS cinsel sağlık kliniği

BK’da, yakınınızdaki USS cinsel sağlık kliniğini, telefon rehberinden, (genito-urinary medicine (GUM)), (tenasül-idrar tıbbı (TİT), (sexually transmitted diseases (STD)), cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) veya (veneral diseases (VD)), zührevi hastalıklar (ZH) altında bulabilirsiniz. Veya yakınınızdaki hastaneyi arayıp, ”özel” veya TİT kliniğinizin nerede olduğunu sorun. Bizim yardım ve danışma sayfamız, size en yakın hastanenin nerede olduğunu gösteren bir websayfasına bağlıdır.

Size ücretsiz, güvenilir bilgi ve tedavi sağlanacaktır. Mutlaka yakınınızdaki kliniğe gitmeniz gerekli değildir, ülkenin herhangi bir yerindeki bir kliniğe gidebilirsiniz ve buraya aile doktorunuz tarafından sevk edilmenize de gerek yoktur. (USS olmayan cinsel sağlık klinikleri, herzaman USS’nin sağladığı imkanları sağlayamayabilir).

• Aile doktorunuz.
• BK iseniz, www.playingsafely.co.uk sayfasına gidip, CYBH kliniklerinin detaylarını bulabilirsiniz.
• Eğer, ABD iseniz, //herpes-coldsores.com/support/srd clinic us.htm gidin, burada aynı zamanda Avusturalya, Yeni Zellanda, Porto Riko ve Hindistandaki CYBH kliniklerinin de detaylarını bulabilirisniz.

Frengiyi tespit etmek için testler

Kliniğe gittiğiniz zaman genelde aşağıdaki testler uygulanır:

• Kan örneği alınır.
• Eğer yaranız varsa, bu yaradan su alınır ve bu sıvıya mikroskop altında bakılır.
• Bir doktor veya hemşire, üreme organlarınızı ve bütün vücudunuzu muayene eder.
• Bir sünger veya pamuk çubukla, enfekte olmuş yaralardan bir örnek alınır.
• Kadınlar için rahim içi muayenesi yapılır.
• İdrar örneği alınır.

Bu tesler can yakmaz ancak, bazan rahatsızlık verebilir.

• Frenginin size bulaştığını düşündüğünüz andan itibaren test yaptırabilirsiniz.

Tanı ve tedavi

Alınan örnekler, enfeksyonu tesbit etmek için, mikroskop altında incelenir. Alınan örnek, analiz için labrotuara gönderilir. Bu analizin sonucu genelde bir hafta içinde belli olur.

Eğer, frengiye yakalandığınız ortaya çıkarsa, size sorularınıza yanıt verecek ve hastalığı size anlatacak bir sağlık görevlisi görürsünüz. Bu görevli size, cinsel ilişkiniz olan kimseler hakkında, gerekirse onların da muayene olup tedavi görebilmeleri için, sorular da sorabilir.

Eğer, frenginin ilk aşamasında olduğunuzdan şüpheleniliyorsa, oral, vajinal veya anal ilişkide bulunmamalısınız. Tedavi bitene kadar, eşinizle, sizde mevcut herhangi bir yara veya kızarıklıkla teması gerektirecek herhangi bir cinsel münasebette bulunmamalısınız. Frengi tedavisi genelde, iki hafta boyunca yapılacak bir penisilin iğnesidir veya bazı durumlarda, antibiyotik hapları veya kapsülleri kullanılabilir.

Eğer, herhangi bir antibiyotiğe karşı allerjiniz varsa, veya hamile olma ihtimaliniz varsa, bunu doktorunuza söylemeniz önemlidir. Tedaviyi sonuna kadar sürdürmek ve bitirmek önemlidir. Eğertedavi yarım bırakılırsa, en baştan başlamak gerekebilir.

Tedaviniz bittikten sonra, kan testi olmak için, kliniğe düzenli aralıklarla gitmeniz gereklidir.

Frengi ve hamilelik

BK’da, doğum öncesi kliniklerine giden her hamile kadına frengi testi uygulanır. Eğer, frengiye rastlanırsa, doğmamış çocuğa zarar vermeden, güvenli bir şekilde tedavi sağlanabilir.Eğer, hamile bir kadında tedavi edilmemiş frengi varsa, bu rahimdeki doğmamış çocuğa geçebilir. Bazı durumlarda bu, düşüğe veya ölü doğuma sebep olabilir.

Frengi başarılı bir şekilde tedavi edilirse, tekrar başka birinden size bulaşmadığı sürece tekrar bir daha frengi olmazsınız. Ancak, kan testleriniz her zaman pozitif çıkar (örneğin, iltica ile ilgili sebeplerde kan testi yapılırsa). Kliniğinizden tedavinizin başarılı bir şekilde bittiğini belirten bir belge almayı unutmayın.

Belsoğukluğu, Chlamydia ve Frengi ile ilgili olabilecek ilaçlar