Kalp Krizi

Kalp Krizi

Kalbe giden kan akışı durduğunda kalp krizi meydana gelir. Tıkanmalar, kalbi besleyen atardamarlarda (koroner atardamarlar) yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesi nedeniyle oluşur. Oluşan plak sonunda parçalanır ve pıhtılaşır, kesilen kan akışı kalp kaslarına zarar verir.

Miyokard enfarktüsü olarak da adlandırılan kalp krizi ölümcül olabilir ancak tedavisi her geçen gün daha iyiye gidiyor. Kalp krizi geçirdiğinizi düşündüğünüz anda 112 acil servisi arayarak tıbbi yardım çağırmanız hayatidir.

Kalp Krizi Belirtileri

Kalp krizi belirtileri kişiye göre değişmekle birlikte yaygın olanları şunlardır:

  • Göğüs ve kollardan boyuna, çeneye ve sırta yayılan basınç, gerginlik, ağrı hissi
  • Mide bulantısı, hazımsızlık, mide ekşimesi ve karın ağrısı
  • Nefes darlığı
  • Soğuk ter
  • Halsizlik
  • Baş dönmesi

Risk faktörleri

Bazı faktörler, vücuttaki atar damarları daraltan yağ birikintileri (ateroskleroz) oluşumuna neden olur.

Kalp krizi risk faktörleri şunları içerir:

Yaş: 45 yaş ve üstü erkekler ve 55 yaş üstü kadınların, genç erkek ve kadınlardan daha fazla kalp krizi geçirme olasılığı vardır.

Tütün: Sigara içmek kalp krizi riskini artırır.

Yüksek kolesterol ve trigliserit seviyeleri: Yüksek düzeyde ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterolünün ("kötü" kolesterol) arterleri daraltması olasıdır. Bununla birlikte, yüksek düzeyde ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterol ("iyi" kolesterol) kalp krizi riskini azaltır.

Obezite: Obezite, yüksek kan kolesterol seviyeleri, yüksek trigliserit seviyeleri, yüksek kan basıncı ve diyabet ile ilişkilidir. Bununla birlikte, vücut ağırlığınızın sadece yüzde 10'unu vermek bile bu riski azaltabilir.

Diyabet: Pankreas tarafından salgılanan hormonun (insülin) yeterince üretilmemesi veya insüline yanıt vermemesi vücudunuzun kan şekeri seviyesinin yükselmesine neden olarak kalp krizi riskini artırır.

Metabolik sendrom: Obezite, yüksek tansiyon ve yüksek kan şekerine sahip olduğunuzda görülür. Metabolik sendrom, kalp hastalığına yakalanma riskini iki katına çıkarır.

Genetik faktörler: Ailede kalp krizi öyküsü varsa kalp krizi geçirme riskiniz vardır.

Fiziksel aktivite eksikliği: Aktif olmamak, yüksek kan kolesterol seviyelerine ve obeziteye katkıda bulunur. Düzenli egzersiz yapan insanlar, düşük tansiyon dahil olmak üzere daha iyi kardiyovasküler forma sahiplerdir.

Stres: Stres kalp krizi risk faktörleri arasındadır.

Yasadışı uyuşturucu kullanımı: Kokain ve amfetaminler gibi uyarıcı ilaçların kullanılması, koroner arterlerinde kalp krizine neden olabilecek spazmı tetikleyebilir.

Preeklampsi öyküsü: Hamilelik sırasında oluşan yüksek tansiyona preeklampsi denir ve yaşam boyu kalp hastalığı riskini arttırır.

Otoimmün bir durum: Romatoid artrit veya lupus gibi bir durum kalp krizi riskini artırabilir.

Kalp Krizi Tanı Yöntemleri

Öncelikle düzenli fiziksel muayeneler sırasında kalp krizine yol açabilecek risk faktörleri aranmalıdır. Belirtiler hakkında sorular sorulur; kan basıncı, nabız ve sıcaklık kontrol edilir. Kalp monitörüne bağlanarak kalbiniz izlenir.

Tanı testleri şunlardır:

  • Elektrokardiyogram (EKG): Kalp krizini teşhis etmek için yapılan ilk test, cilde bağlı elektrotlar yoluyla kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder. Kalbin hareketleri ekranda görüntülenir veya kağıda dalgalar şeklinde kaydedilir. Hasarlı kalp kası normalde elektriksel uyarı vermediğinden, EKG kalp krizinin gerçekleştiğini veya devam ettiğini gösterebilir.
  • Kan testleri: Bazı kalp proteinleri, kalp krizinden sonra yavaş yavaş kana sızar. Acil servis doktorları, bu enzimlerin varlığını test etmek için kandan numune alacaktır.
  • Kalp kateterizasyonu
  • Göğüs röntgeni
  • Koroner anjiyografi

Kalp Krizi Tedavi Yöntemleri

Hastanede kalp krizi tedavisi: Kalp krizinden sonra geçen her dakika daha fazla kalp dokusu bozulur veya ölür. Bir hastanede uzman bir ekip tarafından kan akışının hızlı bir şekilde restore edilmesi olası kalp hasarını önlemeye yardımcı olur.

İlaç tedavisi

Kalp krizini tedavi etmek için hastaya verilen ilaçlar şunlardır:

Aspirin: 112 acil operatörü size aspirin almanızı söyleyebilir veya acil sağlık personeli size hemen bir aspirin verebilir. Aspirin kanın pıhtılaşmasını azaltır, böylece daralmış bir arterden kan daha kolay akabilir.

Trombolitik: Pıhtılaşıcılar olarak da adlandırılan bu ilaçlar, kalbinize kan akışını engelleyen kan pıhtısını eritir. Kalp krizinden sonra ne kadar erken trombolitik bir ilaç alırsanız, hayatta kalma şansınız o kadar artar ve kalbiniz o kadar az hasar görür.

Antiplatelet ajanları: Acil servis yeni pıhtıları önlemek ve mevcut pıhtıların büyümesini engellemek için trombosit agregasyon inhibitörü olarak bilinen diğer ilaçlardan verebilir.

Diğer kan inceltici ilaçlar: Kan inceltici ilaçlar pıhtı oluşturma olasılığını düşürür, heparin intravenöz olarak veya enjeksiyonla verilebilir.

Ağrı kesiciler: Morfin gibi güçlü bir ağrı kesici verilebilir.

Nitrogliserin: Göğüs ağrısını (anjina) tedavi etmek için kullanılan bu ilaç, kan damarlarını genişleterek kalbe giden kan akışını iyileştirir.

Beta blokerler: Bu ilaçlar kalp kasları gevşetir, kalp atışını yavaşlatır ve kan basıncını düşürür.

ACE inhibitörleri: Bu ilaçlar kan basıncını düşürür ve kalp üzerindeki stresi azaltır.

Statinler: Bu ilaçlar kan kolesterolünü kontrol altında tutar.

Cerrahi ve Diğer Yöntemler

İlaç tedavisine ve ilk müdahalelere ek olarak kalp krizini tedavi etmek için aşağıdaki prosedürlerden biri veya birkaçı uygulanabilir:

Koroner anjiyoplasti ve stentleme: Perkütan koroner girişim (PCI) olarak da bilinen bu prosedürde doktorlar, kasıktaki veya bilekteki tıkanmış bir arterden bir artere uzun, ince bir tüp yerleştirir. Kalp krizi geçirdiyseniz, bu prosedür genellikle kalp kateterizasyonundan hemen sonra, tıkanmaları bulmak için kullanılır.

Koroner arter bypass ameliyatı: Bazı durumlarda, doktorlar kalp krizi sırasında acil bypass ameliyatı yaparlar. Bununla birlikte, kalp krizinden sonraki ilk üç gün veya 7 gün içerisinde de bypass ameliyatı yapılabilir. Bypass ameliyatı, tıkalı ve daralmış damarları açma işlemidir. Kalbe kan akışı sağlandıktan ve durum stabil hale geldikten sonra birkaç gün hastanede kalınması olasıdır.

Kardiyak Rehabilitasyon

Hastanedeyken başlayan ve eve döndükten sonra da devam eden kardiyak rehabilitasyon programları dört ana alana odaklanır. Bu rehabilitasyon süreci; ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri, duygusal destek ve kademeli olarak normal hayata dönüşü içerir.

Programın doğru bir şekilde uygulanması çok önemlidir. Kalp krizinden sonra kalp rehabilitasyonuna katılan kişilerin genellikle daha uzun yaşıyor ve komplikasyon geçirme olasılıkları daha düşük oluyor.