Dopamin'in yan etkileri farmakodinamik profiline bağlı olarak şu şekilde sınıflandırabiliriz:
a) ß- adrenerjik stimülasyon:
Kalpteki ß- reseptörlerinin stimülasyonu ile inotropik ve kronotropik etkiler ortaya çıkar. Bu etkiler sonucu aritmi de gelişebilir. Diğer yandan kalp aktivitisindeki artış anjina ağrılarını oluşturmaktadır. Bu yan etkiler geçicidir ve birçok durumda kontrol edilmesi kolaydır. Dozun azaltılması veya kesilmesi ile etki süresi çok kısa olduğundan hemen yanıtlar alınır. Özel bir tedavi nadiren gerekebilir. Steen (Circulation, 1978, 57:2, 378-384) ventriküler taşikardi nedeniyle iv. lidokain ile tedavi edilen bir vaka bildirmiştir.
b) a-adrenerjik stimülasyon:Predominat a-adrenerjik etkisinden dolayı aşırı vazokonstriksüyona neden olarak ileri boyutlarda lokal iskemiye yol açabilir. Enjeksiyon bölgesinde ekstravazasyon sonucu lokal gangrene yol açabilir.
Önceden varolan vasküler bir rahatsızlık benzeri yan etkilerin ortaya çıkmasında hassaslığı arttırmaktadır. Dopmin uygulanmasının kesilmesi iskemiyi tersine çevirmemektedir. Klorpromazin ve fentolamin tatbiki ile a blokaj etki başarı ile elde edilmiştir.
Haldeman ve ark. (Anasthesiologie, 1977, 81-85) 53 hasta üzerinde yapmış oldukları retrospektif bir çalışmada Dopmin uygulaması sonucu deri iskemesi ile ilgili birçok vakayı bildirmişlerdir. Yaraların geç iyileşmesi, EKG elektrodlarının yol açtığı nekrozlar ve deri çatlaklarında genişlemeler kaydedilmiştir.
Dopmin uygulaması ile ortaya çıkan aşırı vazokonstriksiyonu periferal gangrene ve basınç bölgesinde gangrene yol açar. Dopamin vasküler rahatsızlık hikayesi olan şahıslarda çok dikkatli kullanılmalıdır. Hastanın dikkatli olarak muayne edilmesi ve Dopmin uygulamasının düşük başlangıç dozları ile aşırı vazokontriksiyon riski azaltılmış olunur. Fentolamin ve Klorpromazinin Dopmin'in a-adrenerjik etkisini ortadan kaldırmak için a-adrenerjik blokaj ajanı etkili oldukları ve bu amaçla kullanılabilir. oldukları açıklanmıştır.
Dopmin uygulaması ile ortaya çıkan aşırı vazokonstriksiyona bağlı toksik etkilerin çok nadir olarak gözlenen yan etki olduğu belirtilmektedir. Fakat çok ciddi bir olay olduğu için önem verilmesi ve izlenmesi gereken bir durumdur.
c) Olası diğer yan etkiler:
Nefes darlığı, pulmoner ödem, ajitasyon ve mide bulantısının yanısıra kusma, başağrısı, dispne, aşırı dozlarda taşi aritmi ve iskemi gibi yan etkiler gözlenir. Nefes darlığı ve pulmoner ödem gibi yan etkiler Dopmin'in primer farmakodinamik etkilerine bağlanmaktadır ve dozun ayarlanması ile önlenebilir. Baş ağrısı ve bulantı gibi subjektif semptomlar çok nadir olarak görülür ve tedavi için özel bir girişim gerektirmez.
|
Artrit Artrit, oldukça yaygın bir hastalıktır ancak iyi anlaşılamamıştır. Aslında “artrit” tek bir hastalığın adı değildir; eklem ağrısı veya eklem hastalıklarını adlandırmanın gayri resmi yoludur. |
|
Astım Astımlı kişilerin akciğerlerindeki hava boruları (bronşlar) hassastır. Bu kişiler belirli tetikleyici faktörlere maruz kaldıklarında, hava boruları nefes almalarını güçleştirecek şekilde daralır. |